Zdrowie

Na mocy normatywów wprowadzonych w życie w całym kraju, z dniem 1 stycznia 1999 r. Starostwo Powiatowe w Radomiu przejęło od władz wojewódzkich nadzór nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej. Oprócz obowiązku świad-czenia usług medycznych i utrzymania infrastruktury technicznej służącej temu celowi, powiat przejął także długi wszystkich placówek medycznych na swym terenie, sięgające w sumie 4 mln zł. Rada Powiatu Radomskiego stała się też organem założycielskim dla Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Iłży i Pionkach, posiada-jących charakter szpitali rejonowych.

Właśnie sprawa bytu, funkcjonowania i groźby likwidacji obu wspomnianych pla-cówek leczenia zamkniętego, stała tematem najważniejszym i budzącym największe emocje społeczne w sferze ochrony zdrowia. Mające miejsce w 2000 r. radykalne obni-żenie wielkości dla placówek zdrowia sprawiło, iż budżet szpitala w Iłży obniżył się o 5,5%, a budżet szpitala w Pionkach aż o 52,7% (podpisano kontrakt jedynie na pół ro-ku). Według wskaźników Światowej Organizacji Zdrowia na 10 tys. mieszkańców win-no przypadać 40 łóżek szpitalnych, tymczasem na terenie powiatu radomskiego brako-wało aż 111 tzw. ostrych łóżek. Pomimo tego już po pierwszym roku działalności pod nadzorem władz powiatowych i pomimo redukcji długów, pojawiła się groźba za-mknięcia szpitala w Pionkach. Oficjalnym i zarazem najważniejszym powodem plano-wanej likwidacji była konieczność zredukowania statystycznego nadmiaru wolnych łóżek w lecznicach znajdujących się na terenie byłego województwa radomskiego. Mieszkańcy Pionek zebrali pod petycją w obronie szpitala 12 tys. podpisów, a także nagłośnili sprawę w mediach. Sprawiło to, iż wiosną 2000 r. Rada Mazowieckiej Kasy Chorych zgodziła się na podpisanie rocznego kontraktu z pionkowskim szpitalem, ale tylko na 75% procent świadczeń zawartych w promesie.

We wrześniu 2000 r. Regionalny Komitet Sterujący przyznał fundusze na reali-zację programów restrukturyzacyjnych placówek ochrony zdrowia w województwie mazowieckim. W projektach uwzględniono programy uzdrowienia sytuacji szpitali w Pionkach i Iłży, dzięki czemu placówki te otrzymały środki finansowe pozwalające na częściowe wdrożenie nowych rozwiązań. Pomimo braku środków finansowych, szpitale rozpoczęły też proces podnoszenia poziomu usług świadczonych dla ludności. W 2002 r. Szpital Rejonowy w Iłży otworzył Oddziału Intensywnej Opieki Medycznej dla pa-cjentów w stanie zagrożenia życia. Koszt przedsięwzięcia, wynoszący 350 tys. zł, został pokryty w przeważającej części ze środków wygospodarowanych przez szpital, uzupeł-nionych przez dotacje Starostwa Powiatowego w Radomiu, Urzędu Miasta i Gminy Iłża oraz radomskiego oddziału Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń. Dzięki środkom uzy-skanym z Ministerstwa Zdrowia, szpital w Iłży uruchomił też Zakład Opiekuńczo-Leczniczy dla osób starszych. Drogą znacznego obniżenia kosztów utrzymania szpitala stała się też inicjatywa połączenia go z Przychodnią Rejonową w Iłży, wysunięta przez władze powiatu radomskiego. Przeciwko takiemu posunięciu zaprotestowali pracownicy przychodni (obawiano się zwolnień oraz obciążenia placówki długami szpitala), na-tomiast władze Iłży zaczęły domagać się przejęcia obu placówek przez gminę. Spór rozstrzygnięto w ten sposób, że szpital iłżecki został pod opieką powiatu, połowa ma-jątku przychodni rejonowej została przekazana w formie darowizny gminie, natomiast gabinety specjalistyczne oraz pogotowie włączone organizacyjnie do szpitala. Od li-kwidacji udało się też ocalić szpital w Pionkach. W 2004 r. przeprowadzono komplek-sowy remont jego budynków, obejmujący m.in. wymianę drzwi i okien, odnowienie elewacji, odnowienie gabinetów rehabilitacyjnych, a także termomodernizację pogoto-wia ratunkowego i przychodni specjalistycznych.

Obecnie szpital w Pionkach dysponuje 135 łóżkami, a szpital w Iłży 126. Na terenie powiatu działa też 16 placówek opieki zdrowotnej, w tym m.in. Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej w Iłży, Jastrzębi, Jedlni Letnisko, Kowali, Podgajku i Wrzeszczowi (obie miejscowości w gminie Przytyk) i Wolanowie oraz Gminne Ośrodki Zdrowia w Goździe, Jedlińsku, Bierwcach i Wsoli (obie miejscowości w gminie Jedlińsk) oraz Za-krzewie. Współpracują z nimi apteki (według stanu z 2005 r. w powiecie działało ich 22).

Warto podkreślić, iż w ciągu całej omawianej dekady władze powiatowe i gminne podejmowały wiele inicjatyw na polu ochrony zdrowia ludności. Przykładowo, w 2001 r. Starostwo Powiatowe w Radomiu włączyło się w program promocji zdrowia, celem którego było zapobieganie chorobom nowotworowym u kobiet, a Samodzielny Publicz-ny Zakład Opieki Zdrowotnej w Iłży realizował program kardiologiczny i diabetolo-giczny, obejmujący pomiary ciśnienia tętniczego, poziomu cukru i cholesterolu we krwi oraz wagi ciała. Badania te wykonywane były bezpłatnie i bez skierowania. Podobne akcje były kontynuowane w następnych latach.

Okolice Radomia należą do obszarów o silnie rozbudowanym i dobrze funkcjonują-cym aparacie wspierania osób kalekich, samotnych i potrzebujących stałej opieki. Prace na tym polu koordynuje przede wszystkim Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, opiekujące się trzema Domami Pomocy Społecznej: w Krzyżanowicach, Jedlance (w 2005 r. przeniesiono tutaj, do całkowicie nowego obiektu, placówkę opiekuńczą funk-cjonującą dotychczas we Wsoli) oraz Wierzbicy. Placówki te posiadają dobre warunki lokalowe i bogate wyposażenie rehabilitacyjno-medyczne. Wysoki poziom prezentuje też Dom Samotnej Matki w Jasieńcu Iłżeckim. Latem 2003 r. w ostatniej z wymienio-nych miejscowości uruchomiono też Ośrodek Interwencji Kryzysowej, którego utrzy-manie wzięły na swe barki wszystkie gminy wchodzące w skład powiatu radomskiego, przy materialnym wsparciu kurii biskupiej i organizacji charytatywnych, związanych z Kościołem katolickim. W 2005 w tym samym budynku rozpoczął działalność dom dziecka, utrzymywany przez Starostwo Powiatowe w Radomiu, a prowadzony m.in. przez zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek od Cierpiących.

Nie można jednak zapominać, iż nie wszystkie inicjatywy w sferze opieki społecznej spotkały się z sympatią i poparciem mieszkańców powiatu. W roku 2000 r. silnym oporem ze strony mieszkańców Romanowa koło Jedlińska w 2000 r. spotkała się inicja-tywa Marka Kotańskiego, prezesa stowarzyszenia pomagającego osobom uzależnionym – Monar. Organizacja chciała wybudować w Romanowie ośrodek hipoterapii dla swoich podopiecznych jednak wobec zdecydowanie negatywnej postawy mieszkańców wsi musiała zrezygnować z tego przedsięwzięcia.

• autor: Michał Chęć, Sebastian Piątkowski